Có thể dễ dàng nhận thấy nhu cầu chăm sóc y tế càng ngày càng gia tăng khi dân số tăng lên, mọi người đều già đi và các vấn đề bắt đầu xuất hiện càng nhiều. Đi kèm với đó, nhu cầu mọi người khác xưa rất nhiều, không ai muốn thời gian dành cho y tế quá nhiều trừ khi buộc phải ở trong những bệnh lý hiểm nghèo hoặc phẫu thuật phức tạp. Họ muốn gần những người thân của mình hơn, muốn thấy mọi thứ tiến triển tích cực lên qua thời gian với những trải nghiệm tuyệt vời hơn.

Y tế có lợi thế cạnh tranh rất lớn đó là rào cản gia nhập cao. Để áp dụng những tư duy quản trị vào y tế thì chúng ta phải hiểu sâu về nó bởi vì lĩnh vực này rất khác biệt, rất phức tạp và là một trong những dịch vụ phức tạp nhất hiện nay – một ngành không đo đếm được. Cả thầy Michael Porter (1) và Petter Drucker (2) đều có chung quan điểm đó là lĩnh vực y tế là một trong những vấn đề nhức nhối nhất của thế giới. Mỗi quốc gia, mỗi công ty đều phải đối mặt với những thách thức như sự liên tục gia tăng về chi phí và chất lượng trong chăm sóc sức khỏe.

Một trong những công thức quản lý kiểu cũ đó là thực hiện những thủ thuật tinh vi để ngày càng có được những hóa đơn cao hơn. Chúng biến dịch vụ y tế thành một cuộc chơi có tổng bằng không (zero sum game) và dễ hiểu là người bệnh là người mất tiền và làm giàu cho những ông chủ cung cấp dịch vụ y tế. Bởi vì những nhà quản lý như vậy đã gây ra những rắc rối lớn cho những người thực hành lâm sàng chân chính và biến hệ thống như một trò chơi về tiền bạc. Và cuối cùng, thật tệ là chúng dẫn đến những kết quả trông rất “xấu xí”.

… chuyển mình trong nhận thức về y tế

Tăng hoặc giảm giá, tích lũy những lợi thế thương lượng hay một hình thức kiểm soát người bệnh là những hình thức thường thấy trước đây. Không thiếu những nỗ lực cải tiến hệ thống y tế đã được đưa ra nhằm mục đích sửa đổi, đảo ngược quá trình diễn tiến này… nhưng có một thực tế rõ ràng rằng không một phương án nào trong những nỗ lực đó thực sự đạt được thành công. Giáo sư Michael Porter nhắc đến những thay đổi, chuyển mình trong khoảng thời gian qua về cách mà chúng ta nhận thức về y tế. Và đó là cách phân phối chăm sóc y tế dựa trên giá trị. Ý tưởng bắt nguồn từ mục tiêu nền tảng của bất kỳ tổ chức hay hệ thống chăm sóc y tế nào cũng nhằm đưa lại giá trị cho người bệnh.

Giá trị = kết quả y tế/chi phí phân phối để mang lại kết quả.

Không chỉ đơn thuần việc làm sao để đạt được an toàn, giới thiệu lộ trình chữa trị, hay thực hiện một lớp quản trị vào trong khám chữa bệnh. Nhìn vào tầm nhìn mà cả hệ thống hướng đến và di chuyển đúng hướng để đi đến đó. Và nếu chúng ta muốn thành công trong thay đổi quỹ đạo đó, chúng ta sẽ phải cân chỉnh mọi thứ mà chúng ta làm xung quanh những giá trị dành cho người bệnh và ứng dụng tất cả những gì mà chúng ta biết về cách làm để thúc đẩy đổi mới và cải tiến cần có để phân phối những giá trị y tế dần có tiêu chuẩn cao và ngày càng tăng lên. Hoạt động cốt lõi và nền tảng nhất của hệ thống phải hướng đến cách làm thế nào để đem lại chăm sóc y tế tốt nhất cho người bệnh. Dự phòng y tế cũng rất quan trọng nhưng thực tế nó nên là một trong những loại dịch vụ mà chúng ta cung cấp.

Chuyển dịch giá trị trong y tế hiện nay chủ yếu về tuân thủ quy trình (process compliance). Chúng ta có rất nhiều những guidline hướng dẫn chăm sóc và điều trị dựa trên y học bằng chứng. Nhưng về bản chất nó cũng giống như một hệ thống thang bậc từ cao xuống thấp. Và mỗi người thực hành bên dưới phải tuân thủ chúng khi đối mặt với một vấn đề nào đó của bệnh nhân. Rõ ràng điều đó là rất tốt và ai cũng nhận ra, mỗi quốc gia hay công ty đều cố gắng để đo lường quá trình đó. Nhưng vấn đề trọng yếu trong y tế vẫn là đo lường được kết quả.

Đo lường kết quả là vấn đề trọng yếu!

Kết quả là sức khỏe sau cùng đối với những tình trạng của người bệnh trong suốt chu trình chữa trị. Kết quả trong y tế nó không đơn thuần là một điều gì đó. Nó phải là giá trị cho người bệnh, không phải là chỉ riêng khả năng tiếp cận, về chi phí, mức độ tiện ích hay dịch vụ khách hàng. Nhưng gần như không thể đo lường được, hay biết chính xác bệnh nhân khỏe đến như nào? Những gì hiện có được gọi là phương pháp đo lường chất lượng nhưng nó không thực chất đo lường kết quả đạt được.

Những vấn đề khác nhau sẽ có cách thức đánh giá khác biệt, tính chuyên sâu càng được thể hiện rõ. Những kết quả khác như phòng ngừa bệnh, phát hiện sớm, chẩn đoán đúng, điều trị đúng cho đúng bệnh nhân, thời gian chu kì lặp cho chẩn đoán và điều trị, điều trị sớm hơn trong chuỗi căn nguyên gây bệnh, phương pháp điều trị ít xâm lấn hơn, ít biến chứng hơn, ít lỗi sự cố và việc phải lặp lại điều trị, phục hồi nhanh hơn, phục hồi toàn diện hơn, phục hồi chức năng tốt hơn và nhu cầu cần can thiệp y tế thấp hơn về dài hạn, tỉ lệ tái phát hoặc bùng phát thấp hơn, giảm thiểu các tình huống cấp cứu, làm chậm diễn tiến của bệnh, cần ít chăm sóc hơn do những vấn đề bệnh lý gây ra.

Khỏe hơn vốn dĩ là ít tốn kém hơn!

Một vấn đề nổi trội đó là chi phí, đấy là chi phí cho tất cá các nguồn lực tiêu hao để đem lại kết quả cho người bệnh trong suốt chu trình. Nó không phải chỉ là việc đo lường chi phí một khâu nhỏ trong cả quá trình.

Sức khỏe tốt hơn là mục đích, chứ không phải là điều trị nhiều hơn. Khỏe hơn vốn dĩ là ít tốn kém hơn. Đừng lo ngại về chi phí nếu như chúng ta đem lại được những giá trị tuyệt vời dành cho người bệnh. Bằng cách làm cho bệnh nhân khỏe hơn trong thời gian ngắn hơn về bản chất là đã giảm thiểu chi phí cho họ về dài hạn. Trong chăm sóc sức khỏe, điều thiết yếu là không nên nghĩ hoặc hành động như thể có một sự đánh đổi giữa chi phí không thể tránh khỏi và chất lượng.

Cơ hội rộng rãi để đạt được những cải tiến đồng thời về chi phí và chất lượng trong chăm sóc sức khỏe xuất hiện vì một số lý do.

• Thứ nhất, việc cung cấp dịch vụ chăm sóc sức khỏe hiện tại đang trong tình trạng kém chất lượng. Điều này tạo ra nhiều cơ hội để cải thiện đồng thời chất lượng và chi phí, ngay cả trong thời gian ngắn. Chỉ bằng cách thực hiện các phương pháp hay nhất đã biết, hầu như tất cả các nhà cung cấp đều có thể cải thiện cả chất lượng và lợi nhuận mà không cần tăng giá.
• Thứ hai, việc cải thiện đồng thời chất lượng và chi phí cũng có thể thực hiện được bằng cách loại bỏ những sai sót và điều trị đúng ngay từ lần đầu tiên. Trong chăm sóc sức khỏe, việc không áp dụng đúng phương pháp ngay lần đầu tiên có thể không bao giờ có thể được khắc phục hoàn toàn, cho dù có bao nhiêu biện pháp khắc phục. Chi phí cho một chẩn đoán kém cũng tiềm ẩn rất cao, dưới hình thức điều trị lãng phí hoặc không phù hợp, tái khám và trì hoãn việc chăm sóc thích hợp.
• Thứ ba, bản chất vốn có của chăm sóc sức khỏe tự nó tạo ra những cơ hội cơ bản để cải thiện chất lượng, đồng thời giảm chi phí trong dài hạn. Ví dụ, chẩn đoán tốt hơn có nghĩa là điều trị đúng tình trạng, cải thiện kết quả và tránh các phương pháp điều trị không hiệu quả. Các thủ thuật ít xâm lấn có thời gian hồi phục ngắn hơn và ít biến chứng hơn, và thường ít tốn kém hơn để thực hiện và có thể được thực hiện ở những cơ sở ít tốn kém hơn. Việc chuyển chẩn đoán và điều trị theo hướng giải quyết nguyên nhân thay vì giảm nhẹ các triệu chứng, thường sẽ làm cho việc chăm sóc hiệu quả hơn và ít tốn kém hơn, đặc biệt là về lâu dài. Phối hợp và tích hợp tốt hơn trong chu trình chăm sóc tránh lãng phí đồng thời cải thiện kết quả của bệnh nhân. Quản lý tốt hơn các tình trạng mãn tính, bao gồm hành động đơn giản là thông báo cho bệnh nhân về các bước họ có thể thực hiện, làm giảm mức độ nghiêm trọng của các tình trạng này trong khi giảm chi phí thông qua việc loại bỏ/giảm tình trạng bệnh và nhu cầu điều trị đắt tiền. Đánh giá rủi ro và ngăn ngừa lỗi sự cố y khoa, tránh hoàn toàn việc điều trị và chi phí của nó gây ra.

Ở cấp độ cơ bản nhất, chất lượng tốt hơn làm giảm chi phí chăm sóc sức khỏe vì sức khỏe tốt hơn vốn dĩ ít tốn kém hơn.

6 hành động cốt lõi để chuyển mình…

Vấn đề hiện tại không phải là nhân sự không đủ nhiệt huyết, không được đào tạo tốt, hay không tận tâm mà chính cấu trúc tổ chức đặt họ vào trong trạng thái mà họ không thể làm tốt vai trò của họ. Thực chất thì cách tổ chức chăm sóc y tế tương tự nhau, là các quá trình tiếp nối nhau. Quá trình bao gồm thực hiện mỗi nhiệm vụ riêng biệt trong từng thời điểm. Mỗi quá trình chuyển tiếp nhiệm vụ bao gồm nhiều tác vụ hành chính phức tạp. Mỗi khâu có vai trò, nhiệm vụ khác nhau và mọi người thường không làm việc với nhau. Do đó, chúng ta đánh mất đi nhiều nguồn lực mà không sản sinh được giá trị tốt nhất.

Nhấn mạnh tầm quan trọng giữ được sự gắn kết các bộ phận, gia tăng tốc độ lưu chuyển thông tin và tương tác các bộ phận với nhau. Khối lượng lớn bệnh nhân trong cùng một vấn đề là một lợi thế rất lớn để tạo nên sự xuất sắc. Để làm được điều đó, chúng ta sẽ cần những thay đổi được cấu trúc lại một cách hệ thống.

Có 6 hành động cốt lõi để chuyển mình và cải thiện giá trị.

• Bắt đầu với một đơn vị chăm sóc được tái tổ chức lại (được gọi là IPUs – integrated practice units)
• Để có được giá trị cao hơn mỗi ngày, chúng ta cũng phải học cách liên tục đo lường được kết quả cũng như chi phí cho mỗi người bệnh trong chuỗi giá trị mà chúng ta cung cấp.
• Khác biệt tạo ra trong chăm sóc nhận được chi trả thông qua giá gói cho trọn chu kì chăm sóc.
• Chăm sóc tích hợp trên các đơn vị riêng biệt.
• Mở rộng sự xuất sắc trên giới hạn địa lý.
• Xây dựng và sẵn sàng cho hệ thống công nghệ thông tin. Nhiều thông tin hơn sẽ không chỉ cải thiện hoạt động thực hành mà còn cho phép minh chứng thuyết phục hơn về sự xuất sắc và hiểu biết sâu sắc hơn về chi phí. Các nhà cung cấp sớm và tích cực trong việc thu thập và phân tích thông tin kết quả cũng sẽ có tác động đến các biện pháp được sử dụng và thiết lập các tiêu chuẩn mà những người khác sẽ phải tuân theo.

Thực tế là sự chuyển đổi của các nhà cung cấp dịch vụ chăm sóc sức khỏe đã và đang được tiến hành. Các bước này được thực hiện càng nhiều, giá trị sẽ càng tăng nhanh chóng bởi vì các bước này củng cố lẫn nhau.

Những nguyên lý được đúc kết

Cạnh tranh về giá trị sẽ mang lại lợi ích cho nhà cung cấp và bệnh nhân, ngay cả khi không có gì khác trong hệ thống thay đổi. Cạnh tranh dựa trên giá trị là tổng dương. Khi các nhà cung cấp chiến thắng, bệnh nhân, người sử dụng lao động và các chương trình y tế cũng chiến thắng vì chất lượng và chi phí sẽ cải thiện rõ rệt.

Để dễ áp dụng hơn, những nguyên lý đúc kết lại để có một chiến lược cạnh tranh vượt trội:

• Tập trung vào giá trị chứ không chỉ trên chi phí
• Cạnh tranh dựa trên kết quả
• Cạnh tranh dựa trên các vấn đề sức khỏe mang tính tập trung trong suốt toàn bộ chu kỳ chăm sóc
• Chăm sóc chất lượng cao sẽ ít tốn kém hơn
• Giá trị được thúc đẩy bởi kinh nghiệm, quy mô và học hỏi vấn đề
• Cạnh tranh mang tính địa lý
• Thông tin kết quả cần được cung cấp rộng rãi
• Những đổi mới làm tăng giá trị sẽ được đền đáp xứng đáng

Lời nói cuối

Những người chuyển động sớm sẽ dẫn đầu trong việc thiết lập trọng tâm chiến lược lớn hơn và tạo ra các lĩnh vực xuất sắc. Họ sẽ tạo dựng danh tiếng trong một lĩnh vực ít đông đúc hơn. Những người chuyển động sớm sẽ bắt đầu sớm hơn để tìm hiểu về cấu trúc tổ chức thích hợp và các tiêu chuẩn hành nghề cũng như tích lũy thông tin lâm sàng. Những động lực ban đầu sẽ có bước ngoặt đầu tiên trong việc thiết lập quan hệ đối tác chiến lược và các kiểu quan hệ mới với các nhà cung ứng khác và sẽ có hướng đi đảm bảo các kế hoạch sức khỏe đang chuyển động và ngày càng chuyển sang các mô hình định hướng giá trị hơn.

Tất cả những ý tưởng và giá trị trong bài viết này là của thầy Micheal E.Porter. Tôi xin mạn phép chia sẻ đến những bạn bè tôi, những ai đang cần xây dựng một chiến lược để dẫn đầu trong lĩnh vực chăm sóc sức khỏe. Không cần thiết phải chờ đợi sự hoàn hảo. Hầu như ai cũng đều có thể thực hiện những cải tiến lớn về giá trị của dịch vụ chăm sóc sức khỏe mà chúng ta cung cấp và trở nên tự cường hơn.

………

(1) Michael E. Porter được công nhận là cha đẻ của lĩnh vực chiến lược hiện đại, và đã khẳng định vị trí trong nhiều bảng xếp hạng và khảo sát là nhà tư tưởng có ảnh hưởng nhất thế giới về quản lý và năng lực cạnh tranh.

(2) Peter Drucker được coi là cha đẻ của quản lý kinh doanh hiện đại. Tư duy đổi mới của ông đã cách mạng hóa lý thuyết kinh doanh ngày nay và biến chúng thành nguyên lý có thể hành động và được các nhà lãnh đạo doanh nghiệp tiến bộ trên toàn thế giới sử dụng.

Xem thêm bài nói chuyện của Giáo sư Michael E. Porter về giá trị trong chăm sóc y tế

BS Trần Ngọc Nhân

Tôi rất ủng hộ bạn nhấn nút chia sẻ hoặc sao chép nhưng hãy đảm bảo trích dẫn nguồn đầy đủ, phù hợp và không cắt xén thông tin tác giả. Cảm ơn bạn!