Ngứa da không chỉ đơn thuần là bệnh ngoài da?

0
1298

– Bác sĩ xem thử em có mắc bệnh nan y gì không? – Tôi thấy trong giọng nói ấy có gì đó run run và có chút vội vã. Trước mặt tôi là anh thanh niên 25 tuổi, dáng người hao gầy, quần jean, áo thun đen và đôi dép lê đã cũ.

– Anh có vấn đề gì ngoài da kể cho bác sĩ nghe xem nào? – Tôi nói chậm trong khi đó mắt vẫn cố gắng tìm những điểm gợi ý chung nào đó khác hỗ trợ cho định hướng khám bệnh của bình.
Ngoài chuyện được giới thiệu tôi là bác sĩ da liễu ngay khi gặp, chắc hẳn cậu thanh niên kia cũng không thể nào phân biệt được ai trong bộ đồ phòng hộ kín mít, xanh lè một màu từ đầu đến chân. Tôi nói đến đây bởi vì lướt qua hồ sơ thấy cậu đã từng khám vào khoảng hơn 1 tuần trước.


– Da em cứ cảm giác nóng bừng, râm ran suốt cả hơn tuần nay rồi thưa bác sĩ. Có phải em bị bệnh gan hay nhiễm kí sinh gì không rồi. Tuần trước em có đi khám và được cho thuốc nhưng tình trạng không đỡ mà nặng hơn nữa, bác sĩ…!

– Mấy bữa nay em còn thấy nghẹn tức ở vùng ngực nữa…! – Không kịp dành cho tôi chút thời gian nào để hỏi, cậu ấy lại tiếp thêm. Tay phải đưa lên xoa xoa nhẹ trước ngực, người cúi khom nhẹ, vẫn chất giọng gấp gáp run run ấy.

– Anh thấy khó chịu ở những đâu? – tôi hỏi

– Cả người vậy bác sĩ. – vẫn giữ được tốc độ trả lời nhanh nhẹn, đi ngay vào vấn đề một cách chính xác.
Tôi bắt đầu thăm khám lần lượt tất cả từ đầu đến chân không bỏ sót một vị trí nào, cố gắng để ý tìm xem những dấu hiệu da đặc hiệu nào đó nhưng không thấy gì. Một số vị trí có dấu hiệu cão gãi nên để lại ít vết xước, da một số vị trí khô nhẹ, không lấy làm đáng kể.

Đây là lần đầu tiên cậu ấy gặp phải tình huống này, biểu hiện gần như cả ngày, nhưng những thời điểm về khuya đến gần sáng là thấy rõ nhất, lúc khó chịu nóng ran nhiều thì cũng không thấy gì nổi trên da. Ăn uống thì vẫn bình thường, phòng không nuôi chó mèo gì. Các sản phẩm chăm sóc cá nhân vẫn vậy. Không hút thuốc lá và rượu bia cũng không đáng kể. Không có tiền sử gì đặc biệt khác.
Vậy thì đến từ đâu? tôi tự hỏi. Vấn đề có thể đơn thuần không phải là vấn đề da. Tôi chuyển hướng dần sang hai dấu hiệu còn đang bỏ ngỏ.

– Nãy giờ anh thấy triệu chứng ở ngực sao rồi? – Tôi mở lời để tìm kiếm thêm thông tin.

– Úi, nãy giờ nói chuyện với bác sĩ mà nó đi đâu rồi. – cậu ấy đưa tay lên và cố gắng để tìm kiếm lại cái cảm giác đó nhưng có vẻ nó không quay trở lại.

– Vậy anh có thấy cảm giác khó chịu vùng ngực như vậy và triệu chứng nóng ran nó có thường đi kèm nhau không? – Tôi hỏi thêm để tìm mối liên quan

– Thường thì khi ở trong phòng kín thôi chứ đi ra ngoài là hết thưa bác sĩ. – cậu thanh niên dừng lại một lát rồi nói có vẻ hớn hở, các cơ mặt có vẻ cũng thư giãn đi đôi chút.
Tôi đoán chừng trong thời gian vừa rồi cậu cũng không ra ngoài quá nhiều cho đến khi được hỏi đến. Mọi thứ cứ hằng định luẩn quẩn trong bốn bức tường kín.


Cậu làm nghề xây dựng, cũng thường đi nhận thầu công trình đồng thời làm luôn cho người ta, thường thì chỉ những công trình nhỏ. Trước đó làm ở quê khá chất vật, nhưng tháng rồi được người giới thiệu có mối lâu dài hơn ở Đà Nẵng nên cũng ra một chuyến thử xem.

– Em vừa ra Đà Nẵng được 3 ngày thì dịch đến, cách ly, công trình thì hoãn, về quê thì không được nên tháng rồi cứ ở phòng miết, đếm ngày trả tiền trọ. – Cậu đáp với giọng nói lặng xuống, không còn gấp gáp như lúc ban đầu.

Chuyện là vậy, mắc kẹt vì dịch, tiền xe cộ đi lại mang theo thì cũng đã tiêu hết, vay mượn đâu đó sống qua ngày, lại không thể đi đâu được. Mỗi ngày trôi qua của họ tràn ngập những đợi chờ mong mỏi và lo âu.
Đã nửa tháng rồi, cậu không ngủ được. Tối mắt mở đau đáu, sáng 3 rưỡi, 4 giờ là đã tỉnh dậy không thể nào chợp mắt được. Rõ là những triệu chứng nãy giờ, cái giọng điệu bất thường ban đầu ấy cũng có sự liên quan phần nào đó tới vấn đề rối loạn lo âu như vậy. Cuộc nói chuyện cũng làm khuây khỏa đi đôi chút.

Tôi dành thêm thời gian để trao đổi, kiểm tra một số xét nghiệm cơ bản, tham vấn thêm ý kiến bác sĩ chuyên khoa để làm rõ thêm các triệu chứng khác của da. Điều tốt là mọi thứ vẫn bình thường. Vấn đề bây giờ phải làm sao để giải quyết được thời gian rỗi, quản lý lo âu, stress, thay đổi môi trường và trấn an cậu là chính.

Cùng nói thêm một chút…

  • Thực tế thì các triệu chứng ngứa hoặc khó chịu ở da (nóng rát, châm chích, dị cảm…) ở ngoài da khi mà da không có thêm bất kỳ biểu hiện nào khác thì cần làm rõ nhiều vấn đề khác đi kèm. Triệu chứng ở da không đơn thuần là thuộc mỗi da (các vấn đề toàn thân chiếm khoảng 14-24% những trường hợp như vậy).
  • Có một số gợi ý nhỏ khi các triệu chứng ngứa da diễn tiến tăng dần, không có dấu hiệu thoái triển, không có biểu hiện da thường liên quan đến một số vấn đề nhiễm trùng hoặc vấn đề ác tính. Những thay đổi liên quan đến nhiệt độ nóng lạnh có thể gợi ý về vấn đề tuyến giáp. Còn những triệu chứng đi kèm với thay đổi khí sắc, cảm xúc hoặc một số dấu hiệu tự xâm hại thì có thể gợi ý vấn đề tâm lý. Nó chỉ là gợi ý còn tùy vào tình huống sẽ cần tiếp cận vưới các chỉ định xét nghiệm chung và bổ trợ riêng.
  • Ngứa do nguyên nhân tâm lý có thể đến do hoang tưởng, ảo giác, rối loạn xung động, rối loạn dạng cơ thể, trầm cảm, rối loạn lo âu, sử dụng chất gây nghiện hoặc phối hợp kèm các vấn đề bên dưới khác.
  • Có thể hiểu về tình huống trên theo dạng tăng nhạy cảm da dạng nhạy cảm chủ quan mà tôi có dịp đề cập chi tiết trong chủ đề “Chăm sóc da nhạy cảm như thế nào cho đúng?” Gần như vấn đề chỉ bản thân người gặp phải vấn đề mới cảm nhận được mà không thấy bất kỳ biểu hiện nào nhìn thấy trên da. Trong những tình huống này, bác sĩ sẽ cần nhiều thời gian để trao đổi, cân nhắc những xét nghiệm cần thiết và cả xem xét đến khía cạnh bắt nguồn từ yếu tố các stress tâm lý.
  • Biểu hiện triệu chứng có thể không rõ ràng, không rầm rộ đến mức buộc bạn phải đi khám. Nhưng ngứa, khó chịu ở da cũng có thể làm ảnh hưởng đến giấc ngủ và sinh hoạt của bạn. Bạn có đang gặp phải triệu chứng nào tương tự thế không? Hãy để ý lắng nghe cơ thể của mình nhé, kiểm soát, giải tỏa tốt những stress của mình.
  • Bên cạnh đó, cần loại bỏ những tác nhân có thể đóng vai trò kích thích hoặc làm gia tăng thêm các triệu chứng trong những tình huống này. Những mẹo nhỏ trong nội dung “Hạn chế bùng phát viêm da cơ địa trong thời gian cách ly mùa dịch” có thể là gợi ý giúp ích khi bạn gặp phải tình huống này.

Có rất nhiều vấn đề cần làm rõ không chỉ đơn thuần là chuyện ở riêng ngoài da chẳng ảnh hưởng tới ai. Một khi tình trạng da tệ đi, kéo dài hoặc gây ảnh hưởng cho bạn thì tốt nhất hãy tìm kiếm cho mình một bác sĩ chuyên khoa uy tín bạn nhé.

Chúc bạn và gia đình an yên và mạnh khỏe!

BS Trần Ngọc Nhân

Tôi rất ủng hộ bạn nhấn nút chia sẻ hoặc sao chép nhưng hãy đảm bảo trích dẫn nguồn đầy đủ, phù hợp và không cắt xén thông tin tác giả. Cảm ơn bạn!

Nguồn tài liệu:

  • Nowak, D. A., & Yeung, J. (2017). Diagnosis and treatment of pruritus. Canadian family physician Medecin de famille canadien, 63(12), 918–924.
  • Rajagopalan, M., Saraswat, A., Godse, K., Shankar, D. S., Kandhari, S., Shenoi, S. D., Tahiliani, S., & Zawar, V. V. (2017). Diagnosis and Management of Chronic Pruritus: An Expert Consensus Review. Indian journal of dermatology, 62(1), 7–17. https://doi.org/10.4103/0019-5154.198036
  • Tey, H. L., Wallengren, J., & Yosipovitch, G. (2013). Psychosomatic factors in pruritus. Clinics in dermatology, 31(1), 31–40. https://doi.org/10.1016/j.clindermatol.2011.11.004

LEAVE A REPLY

Please enter your comment!
Please enter your name here