Cách phân biệt sẹo lồi và sẹo phì đại?

Sẹo lồi là những tổn thương da thuộc mô trung bì, tăng sinh dạng lưới thường gặp với cơ chế bệnh sinh chưa được biết rõ, xảy ra tuỳ thuộc vào cơ địa nhạy cảm di truyền của mỗi người. Sẹo lồi xuất hiện như là một kết quả của sự tăng sinh quá mức mô sẹo ngoài vị trí chấn thương da ban đầu (dù là những chấn thương nhỏ như thế nào) như sẹo sau phẫu thuật, chấn thương, vị trí tiêm chủng, bỏng, thuỷ đậu, mụn trứng cá hoặc thậm chỉ chỉ sau những vết cào gãi.

Sẹo lồi có khuynh hướng thường thấy hơn ở những người da màu, ví dụ như người da đen,…

Mặc dù sẹo lồi là một tình trạng hoàn toàn lành tính trên lâm sàng, chúng cũng có thể tác động rất nhiều đến tâm lý và quan hệ xã hội của bệnh nhân. Sẹo lồi biểu hiện với một mô xơ, đặc hình thành ngay cả những chấn thương da nhỏ nhất.

Sẹo phì đại thường chỉ giới hạn trong vị trí chấn thương trước đó trong khi sẹo lồi có xu hướng xâm lấn ra mô da bình thường không bị chấn thương xung quanh. Có những đặc điểm kết hợp khác cũng giúp phân biệt giữa 2 loại này như sau:

Tuy nhiên, trên y văn thường có những nhầm lẫn giữa 2 loại sẹo này bởi vì có nhiều tổn thương giống sẹo lồi được xem là sẹo phì đại hoặc ngược lại.

Ngoài ra, một số bệnh nhân có cả 2 loại sẹo gây ra sau với cùng chấn thương. Những nghiên cứu lâm sàng thường gộp chung 2 loại này với nhau và điều này khiến cho những thông tin đưa ra có nhiều điểm không chính xác, đặc biệt là trong khi áp dụng trên thực hành liên quan đến việc đánh giá đáp ứng hiệu quả trị liệu.

Sẹo lồi và sẹo phì đại được cho là kết quả của sự tăng sinh quá mức của mô xơ, luôn sau một số dạng chấn thương nào đó (xé rách, đường cắt, xâu lỗ tai, tiêm chủng, thuỷ đậu, zona, mụn trứng cá, côn trùng đốt, hoặc vết bỏng).  Tuy nhiễm, có những báo cáo về một tỉ lệ nhỏ bệnh nhân có sẹo lồi tự phát (vô căn) mà không có chấn thương nào trước đó. Các loại tổn thương đó thường xảy ra trên những người có tiền sử gia đình bị sẹo lồi và ở vùng giữa ngực. Ngoại trừ những bệnh nhân bỏng, phần lớn sẹo lồi xảy ra trong độ tuổi khoảng 20 -30 tuổi, mặc dù thì chúng cũng có thể xảy ra ở bất kỳ độ tuổi nào từ trẻ nhũ nhi cho đến những người lớn tuổi.

Sẹo phì đại thường xuất hiện nhanh sau một tổn thương hoặc chấn thương da, trong khi đó thì sẹo lồi thường hình thành chậm nhưng lớn dần sau nhiều tháng hoặc nhiều năm.

Trong phần lớn các trường hợp, sẹo phì đại thường thoái triển sau điều trị trong khi đó với sẹo lồi thường lại tái phát sau điều trị hoặc khi ngưng điều trị.

Bạn đọc có thể tham khảo thêm những phương án điều trị trong bài viết điều trị sẹo lồi, sẹo phì đại như thế nào trên cùng website này!

BS Trần Ngọc Nhân